به گزارش آوای هگمتان، به نقل از روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان همدان، عاطفه زارعی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان همدان در این نشست اظهار کرد: هرکجا خبری از تمدن، پیشرفت و توسعه به گوش می‌رسد، سرنخ‌های کتاب و کتابخوانی نیز مشاهده می‌شود. در همه دوران‌ها و زمان‌ها گام نخست برای توسعه و گسترش علم، مطالعه و بررسی آثار پیشینیان است که نقشه علمی زمان خود و پژوهش‌ها را برای آینده ترسیم می‌کند. بدون تردید با نگارش و تدوین متون اعم از خلق آثار جدید، گردآوری آثار گذشتگان و تصحیح نسخه‌ها و شرحی بر متون و باز نشر آن رسالت علمی و اجتماعی برای نسل حاضر و آینده محقق می‌شود.
وی افزود: اساس و پیشرفت جامعه دانش بنیان حفظ و پاسداشت دانشمندان، اندیشه ورزان، عالمان و خردورزان آن و البته حفظ و نشر میراث مکتوب است، در این میان سهم استان همدان در کشور سهمی بی‌بدیل است، همدان پایتخت تاریخ و تمدن در حوزه‌های مختلف علمی و ادبی در طی اعضا و دوران‌های مختلف چهره‌های ماندگاری داشته و بسیاری از چهره‌های دانشمند رضایت خدا را پیشه خود قرار دادند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان همدان تصریح کرد: با توجه به اهمیت این موضوع و وجود چهره‌های سرشناس، نشست علمی میراث مکتوب، گنجینه دانش ایران، برنامه ریزی و انجام شد و هدف از این برنامه با توجه به رسالت کتابخانه‌های عمومی، آشنایی با میراث مکتوب و نقش اساتید و فرهیختگان همدانی در تألیف و تحقیق در مباحث مربوط به این حوزه است.
*همدان دارای شخصیت‌های بزرگی است
جواد محقق، شاعر و نویسنده نیز در این آیین اظهار اشت: دکتر ایرانی را اهالی فکر و اندیشه از سالیان پیشین می‌شناسند و با خدمات بی شمار موسسه میراث مکتوب، آشنا هستند. در استان همدان شخصیت‌های بسیار بزرگی از شاعر عالم و ادیب، پژوهشگر، خیر و چهره‌های اقتصادی … در طول تاریخ ظهور و بروز یافتند.
وی افزود: در این میان می‌خواستم به شخصیت بسیار بزرگی چون غمام همدانی که مجتهد و مجتهد زاده و تحصیل کرده بودند اشاره کنم که بسیاری از شخصیت‌های بزرگ ایران و حتی خارج از ایران برای دیدن ایشان به همدان سفر کردند.
وی ادامه داد: یکی از این شخصیت‌هایی که کمتر در پژوهش‌های علمی آمده شده است، آیت‌الله سید عبدالحسین شهشهانی است که عمده عمر خود را در سفرهای مختلف به ویژه در هند گذراند.
وی اضافه کرد:او شخصیتی بزرگ و شاعری بسیار توانمند بود و سال‌ها ریاست انجمن ادبی همدان را، با وجودی که همدانی نبوده، بر عهده داشته است. شخصیت وی چنان بوده است که در همدان می‌ماند و خانواده خود را نیز به همدان فرا می‌خواند.
این نویسنده برجسته ادامه داد: شهنشاهی از خراسان با معرفی مراجع بزرگ هوادار مشروطه به عنوان نماینده مردم خراسان در نخستین مجلس شورای ملی حضور می‌یابد. ایشان در همدان فوت کردند و مزارشان نیز در آرامستان قدیمی همدان بود که بر اثر خیابان کشی‌ها از بین رفته است.
*همدان خطه فرهنگ پرور
اکبر ایرانی، مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب گفت: بعد از توقف فعالیت‌های بنیاد فرهنگ جای احیای متون خالی بود. تا اینکه سال ۱۳۷۲ طرح تأسیس دفتر میراث مکتوب برای انجام کاری که نشده و روی زمین مانده یعنی بحث احیای نسخ خطی و انتشار مباحث بزرگان و نیکان ما آغاز شد.
وی افزود: تا امروز نزدیک ۵۰۰ جلد از این آثار لیست شده، منتشر شد. در این میان موفق شدیم بزرگترین تاریخ نگاری جهان ایرانی به زبان فارسی یعنی جامع التواریخ در حدود ۱۷ جلد از خواجه رشید الدین همدانی را تصحیح و منتشر کنیم. داستان جمع آوری این نسخه‌ها بسیار گسترده است.
مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب تصریح کرد: حدود ۴ میلیون نسخه خطی به زبان‌های اسلامی شامل فارسی و عربی و اردو و ترکی و … داریم. ۲ میلیون از این آثار به زبان عربی و یک میلیون به زبان فارسی است که بخشی از آن هم فهرست نویسی شده است و یک میلیون هم به زبان های دیگر است. از یک میلیون نسخه خطی که ۵۰۰ هزار نسخه آن در ایران است تنها ۱۰ هزار نسخه چاپ شده است.
ایرانی خاطرنشان کرد: از مصاحفی که در همدان نوشته شده است، می‌توان به مصحف جامع خواجه ارشید اشاره کرد. نقش همدان به عنوان محل تألیف و اشاعه آثار فرهنگ و تمدن و نقش آن در تمدن جهانی بی بدیل است. در قرون وسطی که آثار چندانی وجود ندارد، حدود قرن ۴ تا ۷، هجری مهمترین تمدن، از آن ایران بود و مهمترین آثار در ایران تولید شد. یکی از این آثار، کتاب آثارالباقیه بیرونی است که دکتر اذکایی تصحیح کردند.
*چاپ ۲۳ مقاله از دکتر اذکائی
مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب ادامه داد: ما تا کنون ۲۳ مقاله از دکتر ذکاوتی چاپ کردیم. همچنین تعداد بسیاری از استاد اذکایی. آثار بزرگانی چون اذکایی و ذکاوتی در دنیا بی نظیر است. دکتر اذکایی و ذکاوتی دو یار همدانی هستند که افتخار ایران به حساب می‌آید که آثار آنها در دنیا دیده می‌شود.
پرویز اذکایی، مورخ، نویسنده و پژوهشگر نیز در این آیین گفت: در مراتب دانش و مدیریت عملی و علمی اکبر ایرانی در موسه پژوهشی میراث مکتوب، سخن گفتن بسیار سخت است و حق مطلب به خوبی ادا نمی‌شود. ۲۸ سال است که دکتر ایرانی مدیریت میراث مکتوب را بر عهده دارد. در این دوران شاهد مجاهدت های ایشان بودم.
وی افزود: موسهه میراث مکتوب علاوه بر چاپ کتاب چند نشریه وزین دارد. «آیینه میراث» فصلنامه ای است که توسط این موسسه منتشر شده است و خدمت بزرگی است. لزوم این نشریه را به خوبی آقای ایرانی درک کردند. فواید این فصلنامه کمتر از آثار چاپی که منتشر شده نیست. دو نسل محقق متن شناس در مکتب میراث پرورش یافتند. میراث مکتوب، جوانان دانشجو تربیت کرد.
وی اضافه کرد: جوانانی تحت نظر دکتر ایرانی اشتغال دارند، که ما ۳۰ سال پیش آرزو این جوانان را داشتیم. نشریه «گزارش میراث» هم به دنبال شناسایی نسخه‌های خطی کتابخانه‌های ایران است که توسط جوانان معرفی شد. نشریه سوم به نام «میراث علمی» است. سال ها آرزو مجله‌ای با موضوع تاریخ علم را داشتیم بنابراین این نشریه یکی از آثار درخشان مرکز میراث مکتوب ایران است. یک هیأت علمی در میراث مکتوب برقرار و بردوام شدند. به ویژه جوانانی که دانش آموخته است.
علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، محقق، نویسنده و مترجم نیز اظهار داشت: یک موسسه وجود دارد تنها میراث مکتوب را چاپ می‌کند و آن کار بزرگ دکتر ایرانی بوده است در حدود ۵۰۰ عنوان کتاب در موضوعات فلسفه منطق، تاریخ، سیر، متون کهن ادبی فارسی، کتاب های علمی محض چون نجوم و غیره با تصحیحات قابل قبول منتشر کرده است.
وی اضافه کرد: کتابهایی که دکتر ایرانی منتشر کردند، نوعاً از نظر تصحیح از متوسط بالاتر است. کتابی که ادیب و کارشناس رد کند، در مجموعه آثار منتشر شده میراث مکتوب وجود ندارد. پیش بینی می‌شود که مجموعه چاپ آثار به ۲ هزار عنوان برسد.
وی تأکید کرد: اگر به ۵۰۰ عنوان چاپ شده از دید کارشناسی نگاه کرد، کار ضعیف وجود ندارد. بسیاری از کتاب‌های که فکر نمی‌کردیم باقی مانده باشد، از کتابخانه‌های بزرگ اسلامی جهان تهیه واحیا شده است.
لازم به ذکر است این نشست با حضور اکبر ایرانی، مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب؛ پرویز اذکایی، نویسنده و محقق؛ علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، نویسنده و محقق؛ علی‌اصغر بشیری، استاد دانشگاه؛ جواد محقق، نویسنده و شاعر؛ میرهاشم میری، نویسنده و شاعر؛ هادی گروسین، محقق و نویسنده؛ علی اکبر فامیل روحانی، نویسنده و استاد علم اطلاعات و دانش شناسی؛ علی محمدی، مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی؛ میثاق گودرزی، مدیر اسناد و کتابخانه ملی غرب کشور؛ سعید کتابی، رئیس گروه امور سیاسی استانداری همدان و عاطفه زارعی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان همدان و اعضای کتابخانه‌های عمومی استان در مرکز همایش‌ها و مطالعات کتاب و کتابخوانی استان همدان، کتابخانه عمومی شهید مظاهری شهر مریانج، برگزار و به صورت زنده در اسکای روم به آدرس www.skyroom.online/ch/hamadanpl/markazi پخش شد.
